دعای هفدهم صحیفه سجادیه

دعای هفدم صحیفه سجادیه

نسخه خطی صحیفه سجادیه، به خط نسخ احمد نیریزی، کتابت در سال ۱۱۴۵ قمری
اطلاعات دعا و زیارت
موضوع پناه بردن به خدا از شر شیطان، راه‌های نفوذ شیطان، چگونگی در امان ماندن از کید شیطان
مأثور/غیرمأثور مأثور
صادره از امام سجاد(ع)
راوی متوکل بن هارون
منابع شیعی صحیفه سجادیه
دعاها و زیارات مشهور
دعای توسلدعای کمیلدعای ندبهدعای سماتدعای فرجدعای ابوحمزه ثمالیزیارت عاشورازیارت جامعه کبیرهزیارت وارثزیارت امین‌اللهزیارت اربعین

دعای هفدهم صحیفه سجادیه از دعا‌های مأثور از امام سجاد(ع) در پناه بردن به خدا از شرّ شیطان است. حضرت سجاد(ع) در این دعا به بیان انواع دشمنی‌ها و نیرنگ‌های شیطان پرداخته و به راه‌های جلوگیری از ورود او به حریم دل اشاره می‌کند. خوارشدن انسان به‌واسطه بی‌توجهی به عبادت الهی، درخواست مقام مخلصین جهت نجات از وسوسه شیطان و خیرخواهی برای دیگران از موضوعات مطرح شده در این دعا است.

دعای هفدهم در شرح‌های صحیفه سجادیه همچون دیار عاشقان اثر حسین انصاریان و شهود و شناخت اثر حسن ممدوحی کرمانشاهی به زبان فارسی و در کتاب ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی به زبان عربی شرح شده است.

نیایش

آموزه‌ها

موضوع اصلی دعای هفدم صحیفه سجادیه، پناه بردن به خدا از شرّ وسوسه‌های شیطان است. حضرت سجاد(ع) در این دعا، با بیان انواع دشمنی‌ها و نیرنگ‌های شیطان به راه‌های جلوگیری از ورود او به حریم دل و دخالت در تصمیم‌گیری‌های انسان اشاره نموده است. آموزه‌های دعای هفدهم صحیفه سجادیه در ۱۶ فراز به شرح ذیل است:

  • پناه بردن به خدا از شرّ دشمنی‌ها و نیرنگ‌های شیطان
  • خوارشدن انسان با خروج از عبادت به وسیله وسوسه‌های شیطان.
  • خوب جلوه دادن امور ناپسند و نفرت‌انگیز نمودن کارهای نیک از راه‌های نفوذ شیطان است.
  • درخواست مقام مخلصین جهت نجات از وسوسه شیطان
  • بستن راه نفوذ شیطان به وسیله عبادت خالصانه
  • در خواست ناامید شدن شیطان از فریب دادن ما
  • دعا برای خوارشدن شیطان و توفیق برای مخالفت با او
  • عاقبت دوستی با شیطان و قبول ولایت او، عذاب الهی است.
  • قلب انسان منزلگاه ورود شیطان
  • درخواست بیداری از خواب غفلت
  • دعا و استعانت از خدا سپر انسان در مقابل شیطان است.
  • خیرخواهی برای دیگران (دعا برای حفظ اهل توحید از شرّ شیطان)
  • ارتباط صلاح و فساد فرد و جامعه
  • حرص و طمع شیطان برای گمراهی انسان‌ها
  • در خواست برای قرار گرفتن دررشته دشمنان شیطان و دوری ازشمار دوستانش
  • درخواست از خدا برای باطل کردن برنامه‌های شیطان
  • دعا برای شکست سپاه شیطان (جنود عقل و جهل)

شرح‌ها

دعای هفدم در شرح‌های صحیفه سجادیه از جمله در کتاب دیار عاشقان اثر حسین انصاریان، شهود و شناخت اثر محمدحسن ممدوحی کرمانشاهی، و شرح و ترجمه صحیفه سجادیه اثر سید احمد فهری به زبان فارسی شرح شده است.

دعای هفدهم صحیفه سجادیه همچنین در کتاب‌هایی مانند ریاض السالکین اثر سید علی‌خان مدنی، فی ظلال الصحیفه السجادیه اثر محمدجواد مغنیه، ریاض العارفین تألیف محمد بن محمد دارابی و آفاق الروح نوشته سید محمدحسین فضل الله به زبان عربی شرح شده است. واژه‌های این دعا هم در شرح‌های لغوی مانند تعلیقات علی الصحیفه السجادیه اثر فیض کاشانی و شرح الصحیفه السجادیه نوشته عزالدین جزائری توضیح داده شده است.

متن و ترجمه دعا

دعای هفدم صحیفه سجادیه

مـتـن ترجمه
وَ کانَ مِنْ دُعَائِهِ علیه‌السلام إِذَا ذُکرَ الشَّیطَانُ فَاسْتَعَاذَ مِنْهُ وَ مِنْ عَدَاوَتِهِ وَ کیدِهِ

(۱) اللَّهُمَّ إِنَّا نَعُوذُ بِک مِنْ نَزَغَاتِ الشَّیطَانِ الرَّجِیمِ وَ کیدِهِ وَ مَکایدِهِ، وَ مِنَ الثِّقَةِ بِأَمَانِیهِ وَ مَوَاعِیدِهِ وَ غُرُورِهِ وَ مَصَایدِهِ.
(۲) وَ أَنْ یطْمِعَ نَفْسَهُ فِی إِضْلَالِنَا عَنْ طَاعَتِک، وَ امْتِهَانِنَا بِمَعْصِیتِک، أَوْ أَنْ یحْسُنَ عِنْدَنَا مَا حَسَّنَ لَنَا، أَوْ أَنْ یثْقُلَ عَلَینَا مَا کرَّهَ إِلَینَا.
(۳) اللَّهُمَّ اخْسَأْهُ عَنَّا بِعِبَادَتِک، وَ اکبِتْهُ بِدُءوبِنَا فِی مَحَبَّتِک، وَ اجْعَلْ بَینَنَا وَ بَینَهُ سِتْراً لَا یهْتِکهُ، وَ رَدْماً مُصْمِتاً لَا یفْتُقُهُ.
(۴) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اشْغَلْهُ عَنَّا بِبَعْضِ أَعْدَائِک، وَ اعْصِمْنَا مِنْهُ بِحُسْنِ رِعَایتِک، وَ اکفِنَا خَتْرَهُ، وَ وَلِّنَا ظَهْرَهُ، وَ اقْطَعْ عَنَّا إِثْرَهُ.
(۵) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَمْتِعْنَا مِنَ الْهُدَی بِمِثْلِ ضَلَالَتِهِ، وَ زَوِّدْنَا مِنَ الْتَّقْوَی ضِدَّ غَوَایتِهِ، وَ اسْلُک بِنَا مِنَ التُّقَی خِلَافَ سَبِیلِهِ مِنَ الرَّدَی.
(۶) اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْ لَهُ فِی قُلُوبِنَا مَدْخَلًا وَ لَا تُوطِنَنَّ لَهُ فِیمَا لَدَینَا مَنْزِلًا.
(۷) اللَّهُمَّ وَ مَا سَوَّلَ لَنَا مِنْ بَاطِلٍ فَعَرِّفْنَاهُ، وَ إِذَا عَرَّفْتَنَاهُ فَقِنَاهُ، وَ بَصِّرْنَا مَا نُکایدُهُ بِهِ، وَ أَلْهِمْنَا مَا نُعِدُّهُ لَهُ، وَ أَیقِظْنَا عَنْ سِنَةِ الْغَفْلَةِ بِالرُّکونِ إِلَیهِ، وَ أَحْسِنْ بِتَوْفِیقِک عَوْنَنَا عَلَیهِ.
(۸) اللَّهُمَّ وَ أَشْرِبْ قُلُوبَنَا إِنْکارَ عَمَلِهِ، وَ الْطُفْ لَنَا فِی نَقْضِ حِیلِهِ.
(۹) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ حَوِّلْ سُلْطَانَهُ عَنَّا، وَ اقْطَعْ رَجَاءَهُ مِنَّا، وَ ادْرَأْهُ عَنِ الْوُلُوعِ بِنَا.
(۱۰) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلْ آبَاءَنَا وَ أُمَّهَاتِنَا وَ أَوْلَادَنَا وَ أَهَالِینَا وَ ذَوِی أَرْحَامِنَا وَ قَرَابَاتِنَا وَ جِیرَانَنَا مِنَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ مِنْهُ فِی حِرْزٍ حَارِزٍ، وَ حِصْنٍ حَافِظٍ، وَ کهْفٍ مَانِعٍ، وَ أَلْبِسْهُمْ مِنْهُ جُنَناً وَاقِیةً، وَ أَعْطِهِمْ عَلَیهِ أَسْلِحَةً مَاضِیةً.
(۱۱) اللَّهُمَّ وَ اعْمُمْ بِذَلِک مَنْ شَهِدَ لَک بِالرُّبُوبِیةِ، وَ أَخْلَصَ لَک بِالْوَحْدَانِیةِ، وَ عَادَاهُ لَک بِحَقِیقَةِ الْعُبُودِیةِ، وَ اسْتَظْهَرَ بِک عَلَیهِ فِی مَعْرِفَةِ الْعُلُومِ الرَّبَّانِیةِ.
(۱۲) اللَّهُمَّ احْلُلْ مَا عَقَدَ، وَ افْتُقْ مَا رَتَقَ، وَ افْسَخْ مَا دَبَّرَ، وَ ثَبِّطْهُ إِذَا عَزَمَ، وَ انْقُضْ مَا أَبْرَمَ.
(۱۳) اللَّهُمَّ وَ اهْزِمْ جُنْدَهُ، وَ أَبْطِلْ کیدَهُ وَ اهْدِمْ کهْفَهُ، وَ أَرْغِمْ أَنْفَهُ
(۱۴) اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا فِی نَظْمِ أَعْدَائِهِ، وَ اعْزِلْنَا عَنْ عِدَادِ أَوْلِیائِهِ، لَا نُطِیعُ لَهُ إِذَا اسْتَهْوَانَا، وَ لَا نَسْتَجِیبُ لَهُ إِذَا دَعَانَا، نَأْمُرُ بِمُنَاوَأَتِهِ، مَنْ أَطَاعَ أَمْرَنَا، وَ نَعِظُ عَنْ مُتَابَعَتِهِ مَنِ اتَّبَعَ زَجْرَنَا.
(۱۵) اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِیینَ وَ سَیدِ الْمُرْسَلِینَ وَ عَلَی أَهْلِ بَیتِهِ الطَّیبِینَ الطَّاهِرِینَ، وَ أَعِذْنَا وَ أَهَالِینَا وَ إِخْوَانَنَا وَ جَمِیعَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ مِمَّا اسْتَعَذْنَا مِنْهُ، وَ أَجِرْنَا مِمَّا اسْتَجَرْنَا بِک مِنْ خَوْفِهِ
(۱۶) وَ اسْمَعْ لَنَا مَا دَعَوْنَا بِهِ، وَ أَعْطِنَا مَا أَغْفَلْنَاهُ، وَ احْفَظْ لَنَا مَا نَسِینَاهُ، وَ صَیرْنَا بِذَلِک فِی دَرَجَاتِ الصَّالِحِینَ وَ مَرَاتِبِ الْمُؤْمِنِینَ، آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ.
دعای آن حضرت است هنگامی که از شیطان یاد می‌شد و از او و دشمنیش و نیرنگش به خدا پناه می برد

(۱) خدایا! به تو پناه می‌بریم از فتنه‌انگیزی‌های شیطان رانده‌شده و از نیرنگ و مکرهایش و از اینکه به دروغ‌ها و وعده‌ها و فریب‌کاری و دام‌هایش اطمینان کنیم.

(۲) و از این که خود را در گمراه کردن ما از راه بندگی‌ات و خوار کردنمان بر اثر معصیتت، به طمع اندازد؛ یا نزد ما نیکو شود زشتی‌هایی که او در نظر ما نیکو جلوه می‌دهد؛ یا گران و سخت شود، خوبی‌هایی که او در نظر ما زشت نشان می‌دهد.

(۳) خدایا! به عبادت و بندگی ما، او را از عرصه¬گاه زندگیمان طرد کن و بِران؛ و به سبب جدّیت و تلاشمان در راه محبّتت، او را ذلیل و خوار گردان؛ و بین ما و او پرده‌ای قرار ده که آن را ندرد؛ و حجابی ضخیم برقرار کن که آن را نشکافد.

(۴) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و شیطان را با سرگرم شدن به برخی دشمنانت از ما منحرف کن و ما را به توجه و نگهداری نیکویت از او حفظ فرما و از خیانت و نیرنگش بازدار و رویش را از ما برگردان و ردّ پایش را از ما قطع کن.

(۵) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و ما را از هدایتی که در دوام و پابرجایی مانند گمراهی او باشد، بهره‌مند ساز و ما را در برابر گمراهی او، توشۀ تقوا کرامت کن؛ و خلاف راه هلاکت¬بار او، ما را به مسیر تقوا رهنمون باش.

(۶) خدایا! برای او در دل‌های ما راه وارد شدن قرار مده و در شئون زندگی ما برای او جایگاه اقامت فراهم نکن.

(۷) خدایا! ما را به آنچه که از باطل در نظرمان بیاراید، آگاه ساز؛ و چون آگاهمان کردی، از آن نگاهمان دار؛ و ما را به زمینه‌های چاره‌جویی در برابر او بینا گردان؛ و آنچه را که باید علیه او آماده کنیم، به ما الهام کن؛ و ما را از خواب غفلتی که سبب گرایش به اوست بیدار فرما؛ و یاری دادن ما را در جنگ با او، به توفیقت نیکو گردان.

(۸) خدایا! دل‌های ما را از رد کردن و انکار عملش، سرشار ساز؛ و به ما برای درهم شکستن حیله‌اش، مهربان باش.

(۹) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و سلطه و تسلّط شیطان را از ما بگردان و امیدش را از ما قطع کن و او را از حرص ورزیدن به گمراهی ما دفع فرما.

(۱۰) خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و پدران و مادران و فرزندان و اهل ما و خویشان و نزدیکان و همسایگانمان از مردان مؤمن و زنان مؤمنه، از وجود خطرناکی چون شیطان در جایگاهی محکم و دژی حفظ‌کننده و پناهگاهی بازدارنده قرار ده؛ و آنان را برای دفع زیان او، زره‌های نگاه دارنده بپوشان؛ و به ایشان اسلحه‌های برّنده بر ضد او عطا کن.

(۱۱) خدایا! مشمول این دعا قرار ده هر کسی را که به پروردگاری‌ات گواهی می‌دهد و به وحدانیّتت اخلاص می‌ورزد و به حقیقت بندگی‌ات با شیطان دشمنی می‌کند و از تو برای شناخت علوم ربّانی، برضد او یاری جوید.

(۱۲) خدایا! آنچه را گره زده بگشای و هر راهی که باز کرده ببند و هر تدبیری که اندیشیده به هم زن و از هر کاری که قصد کرده بازش دار و هر چه را محکم کرده سست کن.

(۱۳) خدایا! لشکرش را شکست ده و نیرنگش را باطل ساز و پناهگاهش را ویران کن و بینی‌اش را به خاک بمال.

(۱۴) خدایا! ما را در سلک دشمنانش قرار ده و از شمار دوستانش برکنار کن تا چون ما را بفریبد از او پیروی نکنیم و هرگاه ما را بخواند، پاسخش ندهیم؛ و هر که را پیرو دستور ماست به دشمنی با او دستور دهیم؛ و هر که را پیرو نهی ماست، برای بازداشتن از اطاعت او پند دهیم.

(۱۵) خدایا! بر محمّد خاتم انبیا و سیّد رسولان و بر اهل پاک و پاکیزۀ او درود فرست و ما و اهل ما و برادران ما و همۀ مؤمنان و مؤمنات را از آنچه از آن پناه می‌جوییم، پناه ده؛ و از آنچه از بیم آن، از تو ایمنی می‌خواهیم، امان بخش.

(۱۶) و دعای ما را نسبت به آنچه دعا می‌کنیم، بشنو؛ و آنچه را از درخواستش غفلت می‌کنیم، به ما عطا فرما؛ و آنچه را فراموش کردیم، به ذهن و یادمان آر؛ و ما را به سبب آن به درجات شایستگان و رتبه‌های اهل ایمان انتقال ده؛ دعایمان را مستجاب کن، ای پروردگار جهانیان!

پانویس

  1. ممدوحی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۱۲۰.
  2. ، سایت عرفان.
  3. انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۳ش، ج۶، ص۲۱-۹۸؛ ممدوحی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۱۲۰-۱۶۴.
  4. انصاریان، دیار عاشقان، ۱۳۷۳ش، ج۶ ص۲۱-۹۸.
  5. ممدوحی، کتاب شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۱۲۰-۱۶۴.
  6. فهری، شرح و تفسیر صحیفه سجادیه، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۱۶۱-۱۸۵.
  7. مدنی شیرازی، ریاض السالکین، ۱۴۳۵ق، ج۳، ص۱۷۱-۲۱۸.
  8. مغنیه، فی ظلال الصحیفه، ۱۴۲۸ق، ص۲۲۷-۲۳۸.
  9. دارابی، ریاض العارفین، ۱۳۷۹ش، ص۲۱۳-۲۲۳.
  10. فضل الله، آفاق الروح، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۳۸۹-۴۱۲.
  11. فیض کاشانی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۷ق، ص۴۳-۴۵.
  12. جزایری، شرح الصحیفه السجادیه، ۱۴۰۲، ص۱۰۳-۱۰۶.

منابع

  • انصاریان، حسین، دیار عاشقان: تفسیر جامع صحیفه سجادیه، تهران، پیام آزادی، ۱۳۷۲ش.
  • جزایری، عزالدین، شرح الصحیفة السجادیة، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۲ق.
  • دارابی، محمد بن محمد، ریاض العارفین فی شرح الصحیفه السجادیه، تحقیق حسین درگاهی، تهران، نشر اسوه، ۱۳۷۹ش.
  • فضل‌الله، سید محمدحسین، آفاق الروح، بیروت، دارالمالک، ۱۴۲۰ق.
  • فهری، سیداحمد، شرح و ترجمه صحیفه سجادیه، تهران، اسوه، ۱۳۸۸ش.
  • فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، تعلیقات علی الصحیفه السجادیه، تهران، مؤسسه البحوث و التحقیقات الثقافیه، ۱۴۰۷ق.
  • مدنی شیرازی، سید علی‌خان، ریاض السالکین فی شرح صحیفة سیدالساجدین، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، ۱۴۳۵ق.
  • مغنیه، محمدجواد، فی ظلال الصحیفه السجادیه، قم، دار الکتاب الاسلامی، ۱۴۲۸ق.
  • ممدوحی کرمانشاهی، حسن، شهود و شناخت، ترجمه و شرح صحیفه سجادیه، مقدمه آیت‌الله جوادی آملی، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۸ش.

پیوند به بیرون